Zapomniane wróżby – Katarzynki czyli czary dla chłopców i dziewczynki!

Uroczystości obchodzone w Polsce z okazji urodzin Świętego Patrona należą do jednych z najpiękniejszych tradycji. Obok zbliżających się Andrzejek, Mikołajek i Barbórki – praktykowane są w wieczór z 24 na 25 listopada, trochę już zapomniane –  Katarzynki.

Święta Katarzyna Aleksandryjska wywodziła się z królewskiego rodu zamieszkującego Aleksandrię. Była bardzo piękną i mądrą dziewczyną, a więc o jej rękę zabiegało mnóstwo kandydatów – niestety bezskutecznie, Katarzyna, jako chrześcijanka złożyła ślub czystości. Z powodu swej silnej wiary była prześladowana i zginęła śmiercią męczeńską, jak podają źródła chrześcijańskie – w IV wieku (między 307 a 312) rokiem. Jest patronką między innymi kolejarzy, filozofów, literatów, studentów, uniwersytetów i prostego ludu.

Atrybutem Św. Katarzyny jest pierścień zaręczynowy i to jego symbol ma kluczowe znaczenie dla praktykowanych 24 i 25 listopada wróżb, ponieważ chłopcy chcieli poznać imię swojej przyszłej żony.

Do najbardziej znanych kiedyś zabaw należało wkładanie gałązki wiśni do wody i oczekiwanie na jej rozkwit. Kiedy gałązką zakwitła w okresie Bożego Narodzenia, oznaczało to , że ślub odbędzie się jeszcze w karnawale. Chcąc poznać imię swojej żony, chłopcy w wigilię św. Katarzyny wkładali pod poduszkę karteczki z imionami znanych dziewczyn. Rano, zaraz po przebudzeniu, należało wylosować jedną z kartek – na niej znajdowało się imię przyszłej ukochanej.

Dzieci można zainteresować zabawą w „Kasiu daj mi znać” – jest ona odniesieniem do powiedzenia „Kasiu daj znać, co się będzie ze mną dziać”. Dzieci lubią rymowanki, więc chętnie będą sobie takie, krótkie wierszyki śpiewać. Pod kubeczkami ukrywamy różne przedmioty, które coś symbolizują: obrączka – ślub, monety – majątek, kawałek chlebka – dobrą pracę, a pusty kubek – niestety jest pod znakiem zapytania, bo może oznaczać wszystko, co się może wydarzyć. Śpiewając wierszyk „Bawmy się więc w Katarzyny, szukajcie chłopaki dziewczyny”- można zachęcić dzieci do zabawy w chowanego. Kiedy przekształcimy słowa rymowanki  w „Łapcie chłopaki dziewczyny”  – dzieci mogą bawić się w berka.

Dobrym pomysłem będzie przeniesienie zabawy do kuchni i zachęcenie malucha do pomocy w pieczeniu pierniczków – zwanych „katarzynkami”. Według staropolskiego obyczaju- pierniki z dużą ilością przypraw korzennych, zwłaszcza goździków, uwodziły swoim magicznym smakiem.

Śmieszną zabawą może być jedzenie sucharków na czas, które według staropolskiego obyczaju spożywano podczas śniadania. Dzieci muszą zjeść, jak najszybciej twardy przysmak, żeby jak najmniej okruszków pozostało na talerzyku. Kto pierwszy zje sucharek, ten jeszcze w tym roku pozna imię swojej ukochanej wybranki.

Jak wiadomo, pierwsze miłości, jeszcze te z piaskownicy i z przedszkola, wspomina się czasami, kiedy jest się już dorosłą osobą. Warto połączyć dziecięcą przyjaźń z koleżanką czy kolega z fantastyczną zabawą. Może to być także taki maleńki wstęp do rozmowy o tradycjach i symbolach różnych dni, które tak uroczyście obchodzimy. Zbliżają się Andrzejki, Barbórka, później Mikołaj, Boże Narodzenie i Sylwester – to doskonały czas, żeby dziecko poznało i zapamiętało tak bogate w różne zabawy i wróżby – wyjątkowe dla nas dni.

Tradycja i związane z nią magiczne praktyki w tym dniu przeznaczone są dla chłopców, ale różnorodność prezentowanych zabaw pozwala na udział wszystkim dzieciom, bo w dzisiejszych czasach znaczenie wróżb ma wymiar wesołej i fajnej zabawy – czego oczywiście My także Wam życzymy.